فيستول به هر گونه ارتباط و اتصال غير طبيعي بين دو بافت يا دو ارگان بدن مي گويند.
فيستول مقعدي زماني ايجاد مي شود كه غده هاي درون مقعدي دچار انسداد شوند. با گرفتن اين غده ها، ورم هايي ايجاد مي شود كه مي تواند منجر به فيستول بشود.
خونريزي مقعدي، درد، التهاب، سوزش و ورم مقعدي از جمله نشانه هاي اين بيماري هستند. ما در مقاله ي زير به بررسي اين موضوع كه فيستول چيست و چگونه درمان مي شود؟ مي پردازيم.
فيستول كجا تشكيل ميشود؟
در مورد اين موضوع كه فيستول چيست و چه نقاطي را در بدن مي تواند درگير كند؟ بايد گفت: در بدن انسان اين اتصالات غير طبيعي مي تواند انواع مختلف فيستول را بوجود بياورد. اما شايع ترين آن ها معمولا در نقاط زير ايجاد مي شود:
- فيستول تنفسي
- فيستول گوش داخلي
- فيستول چشم
- فيستول گوارشي
- فيستول مقعدي
- فيستول سينوسي
- فيستول ادراري تناسلي
- فيستول ماهيچه اي
اما شايع ترين فيستول ها، فيستول مقعدي بوده كه از بيماري هاي نشيمنگاه يا مقعدي به حساب مي آيد. گفتني است كه اين بيماري مقعدي با توجه به نوع ارتباط و محل ايجاد اقسام گوناگوني دارد.
اين بيماري با خونريزي و درد زيادي همراه بوده و بيمار مي تواند در محل فيستول خود با ترشحاتي خون آلود و چركي مواجه گردد. در بعضي موارد حتي از سوراخ فيستول نيز مدفوع خارج مي شود كه مي تواند بسيار آزار دهنده باشد.
علت بروز فيستول مقعدي چيست؟
آبسه ي مقعدي در صورت درمان نشدن، مي تواند به فيستول مقعدي تبديل بشود. طوري كه تقريبا نيمي از اشخاص مبتلا به آبسه ي مقعدي به فيستول مقعدي دچار خواهند شد. اما در موارد ديگري ممكن است علت خاصي در ايجاد آن موثر باشد. برخي از علل اين بيماري عبارتند از:
- ابتلا به بعضي بيماري هاي جنسي مثل سيفليس يا كلاميديا، احتمال بروز فيستول مقعدي را بالا مي برد.
- سرطان نيز مي تواند زمينه ساز اين بيماري باشد.
- بيماري كرون، در يك چهارم مواقع در ابتلا به فيستول موثر است. كرون يك بيماري گوارشي بوده كه با علائمي مثل كاهش وزن، دردهاي شكمي و تهوع و استفراغ همراه است.
- تغيير شكل سلولي كه ناشي از زخم حاصله از تروما و ضربه باشد نيز مي تواند منجر به فيستول مقعدي گردد.
فيستول مقعدي چگونه تشخيص داده مي شود؟
چنانچه بيمار به فيستول مقعدي دچار شده باشد، پزشك مي تواند به راحتي آن را با معاينه ي باليني و مشاهده ي عيني تشخيص دهد. غالبا فيستول سرباز شده به راحتي از روي پوست قابل تشخيص مي باشد. ممكن است در مواقعي به معاينه ي انگشتي مقعد نياز باشد.
چنانچه پزشكان به فيستول مقعدي شك نمايند، به بيماران خود توصيه مي كنند كه تست هاي تشخيصي مثل سونوگرافي، فيستولوگرافي، پروكتوسكوپي، آنوسكوپي، تصويربرداري رزونانس مغناطيسي، ماده ي حاجب و سيگموئيدوسكوپي را انجام دهند.
پزشك بعد از تشخيص نوع فيستول، درمورد درمان مناسب بيمار تصميم گيري خواهد كرد.
انواع فيستول
فيستول مقعدي يك شكل نبوده و با توجه به نوع آن و همچنين بافت هايي كه به همديگر متصلند، ممكن است در نقاط مختلفي بوجود آيد. اين اتصال مي تواند بسيار كوتاه و ساده و يا پيچيده و طولاني باشد. انواع فيستول عبارتند از:
- فيستول اكسترا اسفنكتريك: اين فيستول از بخش راست روده آغاز شده و به قسمت پايين ادامه مي يابد. گفتني است كه اين كانال توسط عضله لواتور به پوست اطراف مقعد مي رسد. معمولا اين فيستول در اثر بيماري هاي التهابي مثل آبسه، آپانديس و كرون بوجود مي آيد.
- فيستول زير مخاطي: اين فيستول نيز بسيار ساده بوده و به شكل كانالي سطحي از قسمت زير مخاط عبور مي نمايد.
- فيستول ترانس اسفنكتريك: اين نوع فيستول از ميان عضلات خارجي يا داخلي يا از ناحيه پشت مقعد شروع شده و از عضله اسفنكتر خارجي رد مي نمايد. شكل اين فيستول مثل يك U بوده، به همين علت به اين فيستول، نعل اسبي نيز گفته مي شود.
- فيستول سوپر اسفنكتريك: در اين نوع از فيستول، منشا كانال از ميان عضلات اسفنكتر خارجي و داخلي شروع شده و به سمت و سوي بالا گسترش مي يابد. گفتني است اين كانال از بين عضلات پوبوركتاليس رد شده و با فاصله ي 1 اينچي از مقعد بيمار به سطح پوست انتشار مي يابد.
- فيستول اينتر اسفنكتريك: اين نوع از فيستول بسيار شايع بوده ، طوري كه حدود 70% از بيماران به اين نوع فيستول دچار هستند. منشا آن نيز از ميان عضلات اسفنكتر خارجي و داخلي مقعد شروع شده، سپس با عبور از عضله اسفنكتر داخلي از نزديك مقعد بيمار از پوست بيرون مي آيد. خونريزي، سوزش، درد، خروج ترشحات خون آلود و چركين، حتي خروج ترشحاتي بدبو از بارزترين نشانه هاي اين نوع از فيستول است.
درمان فيستول
در رابطه با اين موضوع كه فيستول چيست و درمان فيستول به چه شكل است؟ بايد گفت: فيستول با درمان هاي دارويي درمان پذير نبوده و تا به حال دارويي براي درمان آن كشف نشده است. اما داروهايي هستند كه مي توانند علائم و عفونت هاي اين بيماري را مثل درد را بهبود ببخشند.
درمان قطعي فيستول، ليزر و جراحي است. از مزاياي ليزر مي توان به كاهش چشمگير خونريزي و درد، قطعي بودن درمان، پيشگيري از عوارض بيماري مثل بي اختياري اشاره نمود.
مواد غذايي مناسب براي درمان فيستول
توصيه مي شود براي بهبود سريع تر و همچنين نتيجه بهتر از يك رژيم غذايي مناسب استفاده نماييد. برخي از اين توصيه هاي تغذيه اي عبارتند از:
- چنانچه به فيستول مقعدي دچار هستيد از سزيجات و ميوه جات بيشتري استفاده نماييد. بدين وسيله هم به يبوست دچار نمي شويد و هم ايمني و سلامت بدن شما تضمين مي گردد.
- براي كاهش درد فيستول، روزانه بين 8 تا 9 ليوان آب ميل نماييد. آب يبوست را برطرف كرده و بدين وسيله مي تواند فيستول را تا حد زيادي بهبود ببخشد. همچنين آب مي تواند سموم بدنتان را دفع نمايد.
- لبنيات، آجيل و حبوبات فراواني مصرف نماييد. اين مواد حاوي املاح و ويتامين هاي فراواني بوده كه باعث بهبود ايمني بدنتان مي شود.
- پياز و سير زيادي مصرف نماييد. پياز و سير جزئ انتي بيوتيك هاي طبيعي شناخته شده و مي تواند نقش موثري در كاهش عفونت هاي فيستول و كاهش نشانه ها و علائم آن داشته باشد.
- در برنامه ي غذايي خود، روغن زيتون بيشتري مصرف نماييد. چرا كه اين ماده چربي هاي سالمي دارد و باعث بهبود سيستم گوارشي شما مي شود.
- روزانه عسل بيشتري مصرف نماييد. عسل باعث ترميم زخم هاي فيستول مي شود. روزانه مقداري عسل با آب گرم تركيب نموده و ميل نماييد.
- غذاي خود را در وعده هاي زيادتر و حجم كوچك تر استفاده نماييد. چرا كه اگر روده ها براي هضم حجم كوچكتري از غذا را داشته باشند، به ناحيه ي مقعد و روده ها فشار كمتري وارد مي شود.
انواع روشهاي درمان توده هاي ناحيه تناسلي
فيستول چه علائمي دارد ؟
دلايل بروز فيستول چيست؟
درمان فيستول مقعدي در زنان