درمان فيستول

فيستول چه علائمي دارد ؟ يا اصلا فيستول چيست؟ خيلي از افراد اين سوال را ميپرسند. در پاسخ به اين افراد بايد گفت: چنانچه ارتباطي غير عادي بين اندام ها ايجاد بشود، عارضه ي فيستول ايجاد مي شود. فيستول مي تواند در بخش هاي مختلف بدن همراه با درد ايجاد بشود. اما مهم ترين نقطه اي كه مي تواند ايجاد بشود، مقعد مي باشد.

بر اين اساس مي تواند در سيستم تنفسي، سيستم گوارشي، سيستم ادراري تناسلي، سيستم ماهيچه اي و محدوده ي چشم ايجاد بشود. ما در اين مقاله به بررسي اين موضوع كه فيستول چه علائمي دارد ؟ مي پردازيم.

شكاف در ناحيه مقعد از علائم فيستول

فيستول چه علائمي دارد ؟ شكاف در ناحيه ي مقعد يكي از علائم فيستول مقعدي است. با اين عارضه فرد در هنگام حركات روده، احساس درد و پريشاني مي كند. همچنين مي تواند بعد از دفع خون ببيند.

در رابطه با اين سوال كه فيستول چه علائمي دارد ؟ بايد گفت: برخي از اين نشانه ها عبارت است از:

• احساس درد بعد از دفع مدفوع
• خارش و سوزش در اطراف مقعد
• التهاب و تغيير رنگ پوست در اطراف ناحيه ي مقعد
• وجود برجستگي در ناحيه ي مقعد
• ترشح چركي از يك يا حتي دو سوراخ در ناحيه ي مقعد
• درجه حرارت بالا
• بي اختياري مدفوع

راه هاي پيشگيري از فيستول مقعدي

بايد گفت راه مشخص و واضحي براي پيشگيري از فيستول مقعدي وجود ندارد. اما شما مي توانيد با رعايت چند نكته اين بيماري را كنترل نماييد. اين چند نكته عبارتند از:

• عدم رابطه ي جنسي مقعدي
• رعايت يك رژيم غذايي مناسب پر فيبر براي دچار نشدن به يبوست
• روزانه 8 تا 9 ليوان آب بنوشيد. آب مي تواند در پيشگيري از يبوست بسيار كارآيي داشته باشد.
• رعايت بهداشت فردي
• اجتناب از مصرف نوشيدني هاي الكلي و مواد مخدر
• انجام ورزش به صورت منظم

روش هاي درماني فيستول

براي درمان فيستول هيچ گونه درمان دارويي و خانگي وجودد ندارد. اما پزشك مي تواند براي كاهش عفونت، آنتي بيوتيك تجويز كند. بنابر اين براي درمان بيماري چاره اي جز جراحي باقي نمي ماند.

يكي از روش هاي درمان، جراحي باز است كه مي تواند به دوصورت بي حسي موضعي و بيهوشي كامل انجام بگيرد. پزشك در اين نوع از جراحي، فيستول بيمار را برش زده و بيمار مي تواند تا يك روز بستري بماند. روش جديدتر  و بهتر درماني، ليزر است.

مزاياي درمان با ليزر فيستول

در ليزر نيازي به بستري و بيهوشي در بيمارستان نبوده و فرد با بي حسي موضعي درمان مي گردد. خونريزي ناشي از ليزر نسبت به جراحي باز خيلي كمتر است. بعد از عمل ليزر فرد مي تواند به راحتي فعاليت روزانه اش را شروع نمايد. ليزر نسبت به جراحي باز درد بسيار كمتري دارد.

در درمان با ليزر چنانچه فرد به ساير بيماري هاي مقعدي مثل شقاق و بواسير مبتلا باشد، مي تواند آن ها را به صورت همزمان و بدون كوچكترين خونريزي و درد درمان نمايد. همچنين هزينه ي درمان با ليزر نسبت به ساير عمل هاي جراحي پايين تر است.

در ليزر امكان بروز عفونت وجود ندارد. در حالي كه بسياري از افراد، در جراحي باز دچار عفونت مي شوند. بعد از ليزر امكان عود مجدد بسيار كم است و نسبت به جراحي باز  نياز به صرف زمان و هزينه ي كمتري است.

مراقبت هاي لازم بعد از عمل فيستول

فرد مي تواند بعد از عمل طبق دستور پزشك، براي ساكن كردن درد از مسكن استفاده نمايد. البته بايد مسكن هايي را مصرف نماييد كه منجر به يبوست نشوند. چرا كه يبوست خود مي تواند شرايط بيماري شما را بدتر نمايد. داروها بايستي در زمان تعيين شده و به صورت كامل مصرف گردند.

ممكن است كه پزشك براي بعضي افراد، آنتي بيوتيك تجويز كرده باشد، بيماران بايستي دقت نمايند كه آن ها را به صورت منظم و دقيق مصرف نمايند. گفتني است كه تجويز آنتي بيوتيك بيشتر در بيماران ديابتي يا افرادي كه به اختلالات ايمني دچار هستند توصيه مي شود.

نشستن در آب ولرم و خوردن ملين نيز مي تواند شرايط بعد از عمل شما را بهبود ببخشد. همچنين بعد از عمل توصيه مي شود كه پانسمان هاي خود را به طور مرتب تعويض نموده و روزانه 3 مرتبه و هر بار به مدت پانزده دقيقه به صورت نشسته، حمام آب گرم بگيريد. حمام آب گرم باعث مي شد كه زخم ها به سرعت بهبود يابند.

عوارض پس از عمل فيستول

عوارض پس از عمل فيستول عبارتند از:

• ترشحات غير طبيعي
• درد شديد
• خونريزي مقعدي شديد
• تب بالاي 38 درجه
• حالت تهوع شديد
• يبوست
• عفونت
• مشكل در هنگام دفع ادرار

چنانچه پس از عمل جراحي فيستول هر يك از عوارض بالا را داشتيد، به پزشك خويش مراجعه نماييد. چرا كه ممكن است هر يك از اين عوارض علامت بيماري جديد ديگري باشد.

فيستول به هر گونه ارتباط و اتصال غير طبيعي بين دو بافت يا دو ارگان بدن مي گويند.
فيستول مقعدي زماني ايجاد مي شود كه غده هاي درون مقعدي دچار انسداد شوند. با گرفتن اين غده ها، ورم هايي ايجاد مي شود كه مي تواند منجر به فيستول بشود.

خونريزي مقعدي، درد، التهاب، سوزش و ورم مقعدي از جمله نشانه هاي اين بيماري هستند. ما در مقاله ي زير به بررسي اين موضوع كه فيستول چيست و چگونه درمان مي شود؟ مي پردازيم.

فيستول كجا تشكيل ميشود؟

در مورد اين موضوع كه فيستول چيست و چه نقاطي را در بدن مي تواند درگير كند؟ بايد گفت: در بدن انسان اين اتصالات غير طبيعي مي تواند انواع مختلف فيستول را بوجود بياورد. اما شايع ترين آن ها معمولا در نقاط زير ايجاد مي شود:

• فيستول تنفسي
• فيستول گوش داخلي
• فيستول چشم
• فيستول گوارشي
• فيستول مقعدي
• فيستول سينوسي
• فيستول ادراري تناسلي
• فيستول ماهيچه اي

اما شايع ترين فيستول ها، فيستول مقعدي بوده كه از بيماري هاي نشيمنگاه يا مقعدي به حساب مي آيد. گفتني است كه اين بيماري مقعدي با توجه به نوع ارتباط و محل ايجاد اقسام گوناگوني دارد.

اين بيماري با خونريزي و درد زيادي همراه بوده و بيمار مي تواند در محل فيستول خود با ترشحاتي خون آلود و چركي مواجه گردد. در بعضي موارد حتي از سوراخ فيستول نيز مدفوع خارج مي شود كه مي تواند بسيار آزار دهنده باشد.

علت بروز فيستول مقعدي چيست؟

آبسه ي مقعدي در صورت  درمان نشدن، مي تواند به فيستول مقعدي تبديل بشود. طوري كه تقريبا نيمي از اشخاص مبتلا به آبسه ي مقعدي به فيستول مقعدي دچار خواهند شد. اما در موارد ديگري ممكن است علت خاصي در ايجاد آن موثر باشد. برخي از علل اين بيماري عبارتند از:

• ابتلا به بعضي بيماري هاي جنسي مثل سيفليس يا كلاميديا، احتمال بروز فيستول مقعدي را بالا مي برد.
• سرطان نيز مي تواند زمينه ساز اين بيماري باشد.
• بيماري كرون، در يك چهارم مواقع در ابتلا به فيستول موثر است. كرون يك بيماري گوارشي بوده كه با علائمي مثل كاهش وزن، دردهاي شكمي و تهوع و استفراغ همراه است.
• تغيير شكل سلولي كه ناشي از زخم حاصله از تروما و ضربه باشد نيز مي تواند منجر به فيستول مقعدي گردد.

فيستول مقعدي چگونه تشخيص داده مي شود؟                  

چنانچه بيمار به فيستول مقعدي دچار شده باشد، پزشك مي تواند به راحتي آن را با معاينه ي باليني و مشاهده ي عيني تشخيص دهد. غالبا فيستول سرباز شده به راحتي از روي پوست قابل تشخيص مي باشد. ممكن است در مواقعي به معاينه ي انگشتي مقعد نياز باشد.

چنانچه پزشكان به فيستول مقعدي شك نمايند، به بيماران خود توصيه مي كنند كه تست هاي تشخيصي مثل سونوگرافي، فيستولوگرافي، پروكتوسكوپي، آنوسكوپي، تصويربرداري رزونانس مغناطيسي، ماده ي حاجب و سيگموئيدوسكوپي را انجام دهند.

پزشك بعد از تشخيص نوع فيستول، درمورد درمان مناسب بيمار تصميم گيري خواهد كرد.

انواع فيستول

فيستول مقعدي يك شكل نبوده و با توجه به نوع آن و همچنين بافت هايي كه به همديگر متصلند، ممكن است در نقاط مختلفي بوجود آيد. اين اتصال مي تواند بسيار كوتاه و ساده و يا پيچيده و طولاني باشد. انواع فيستول عبارتند از:

• فيستول اكسترا اسفنكتريك: اين فيستول از بخش راست روده آغاز شده و به قسمت پايين ادامه مي يابد. گفتني است كه اين كانال توسط عضله لواتور به پوست اطراف مقعد مي رسد. معمولا اين فيستول در اثر بيماري هاي التهابي مثل آبسه، آپانديس و كرون بوجود مي آيد.
• فيستول زير مخاطي: اين فيستول نيز بسيار ساده بوده و به شكل كانالي سطحي از قسمت زير مخاط عبور مي نمايد.
• فيستول ترانس اسفنكتريك: اين نوع فيستول از ميان عضلات خارجي يا داخلي يا از ناحيه پشت مقعد شروع شده و از عضله اسفنكتر خارجي رد مي نمايد. شكل اين فيستول مثل يك U بوده، به همين علت به اين فيستول، نعل اسبي نيز گفته مي شود.
• فيستول سوپر اسفنكتريك: در اين نوع از فيستول، منشا كانال از ميان عضلات اسفنكتر خارجي و داخلي شروع شده و به سمت و سوي بالا گسترش مي يابد. گفتني است اين كانال از بين عضلات پوبوركتاليس رد شده و با فاصله ي 1 اينچي از مقعد بيمار به سطح پوست انتشار مي يابد.
• فيستول اينتر اسفنكتريك: اين نوع از فيستول بسيار شايع بوده ، طوري كه حدود 70% از بيماران به اين نوع فيستول دچار هستند. منشا آن نيز از ميان عضلات اسفنكتر خارجي و داخلي مقعد شروع شده، سپس با عبور از عضله اسفنكتر داخلي از نزديك مقعد بيمار از پوست بيرون مي آيد. خونريزي، سوزش، درد، خروج ترشحات خون آلود و چركين، حتي خروج ترشحاتي بدبو از بارزترين نشانه هاي اين نوع از فيستول است.

درمان فيستول

در رابطه با اين موضوع كه فيستول چيست و درمان فيستول به چه شكل است؟ بايد گفت: فيستول با درمان هاي دارويي درمان پذير نبوده و تا به حال دارويي براي درمان آن كشف نشده است. اما داروهايي هستند كه مي توانند علائم و عفونت هاي اين بيماري را مثل درد را بهبود ببخشند.

درمان قطعي فيستول، ليزر و جراحي است. از مزاياي ليزر مي توان به كاهش چشمگير خونريزي و درد، قطعي بودن درمان، پيشگيري از عوارض بيماري مثل بي اختياري اشاره نمود.

مواد غذايي مناسب براي درمان فيستول

توصيه مي شود براي بهبود سريع تر و همچنين نتيجه بهتر از يك رژيم غذايي مناسب استفاده نماييد. برخي از اين توصيه هاي تغذيه اي عبارتند از:

• چنانچه به فيستول مقعدي دچار هستيد از سزيجات و ميوه جات بيشتري استفاده نماييد. بدين وسيله هم به يبوست دچار نمي شويد و هم ايمني و سلامت بدن شما تضمين مي گردد.
• براي كاهش درد فيستول، روزانه بين 8 تا 9 ليوان آب ميل نماييد. آب يبوست را برطرف كرده و بدين وسيله مي تواند فيستول را تا حد زيادي بهبود ببخشد. همچنين آب مي تواند سموم بدنتان را دفع نمايد.
• لبنيات، آجيل و حبوبات فراواني مصرف نماييد. اين مواد حاوي املاح و ويتامين هاي فراواني بوده كه باعث بهبود ايمني بدنتان مي شود.
• پياز و سير زيادي مصرف نماييد. پياز و سير جزئ انتي بيوتيك هاي طبيعي شناخته شده و مي تواند نقش موثري در كاهش عفونت هاي فيستول و كاهش نشانه ها و علائم آن داشته باشد.
• در برنامه ي غذايي خود، روغن زيتون بيشتري مصرف نماييد. چرا كه اين ماده چربي هاي سالمي دارد و باعث بهبود سيستم گوارشي شما مي شود.
• روزانه عسل بيشتري مصرف نماييد. عسل باعث ترميم زخم هاي فيستول مي شود. روزانه مقداري عسل با آب گرم تركيب نموده و ميل نماييد.
• غذاي خود را در وعده هاي زيادتر و حجم كوچك تر استفاده نماييد. چرا كه اگر روده ها براي هضم حجم كوچكتري از غذا را داشته باشند، به ناحيه ي مقعد و روده ها فشار كمتري وارد مي شود.

فيستول چيست؟

فيستول مقعدي كانالي است كه در زير پوست تشكيل شده و غدد مسدود شده  عفوني را به قسمت آبسه شده ي مقعد متصل مي نمايد.

به عبارت ديگر هر گونه ارتباط غير طبيعي بين دو اندام بدن را كه از داخل آن عفونت خارج بشود، فيستول مي گويند. فيستول ممكن است به علت سل يا بيماري هاي مقاربتي ايجاد شده باشد.

ما در مقاله ي زير به بررسي اين موضوع كه دلايل بروز فيستول چيست؟ مي پردازيم.

علائم فيستول مقعدي

فيستول مقعدي داراي نشانه ها و علائم متعددي است. اما در حالت كلي بيمار بيشتر به علت ترشحات مداوم عفونت از دهانه ي خارجي فيستول به نزد پزشك مي رود. از جايي كه ترشحات فيستول هميشه خالي مي شود، بنابر اين بيماران به خاطر درد به پزشك مراجعه نمي كنند، بلكه علت اصلي مراجعه ي بيماران، خارش يا سوزش ناشي از ترشحات است.

گفتني است كه در بيشتر موارد، تنها دهانه ي خارجي فيستول ديده مي شود، طوري كه گاهي فقط يك برآمدگي كه از داخل آن چرك به بيرون مي آيد ديده مي شود. در حالت كلي، علائم زير جزء نشانه هاي اصلي فيستول به شمار مي رود:

• وجود يك برجستگي دردناك و سفت به هنگام لمس
• ترشح متناوب يا مداوم
• تغيير رنگ پوست در اطراف فيستول
• درد در هنگام اجابت مزاج يا بعد از عمل دفع
• تب
• خونريزي

آبسه مهم ترين علت بروز فيستول

در رابطه با اين سوال كه دلايل بروز فيستول چيست؟ بايد گفت: مهم ترين دليل ايجاد فيستول آبسه است. اگرچه دلايل ديگري را نيز مي توان براي آن برشمرد كه مهم ترين آن ها عبارتند از:

• از ميان رفتن بافت به دليل گسترش آبسه ي زمينه اي
• گسترش عفونت به علت پارگي در ناحيه ي مقعد
• سرطان، اشعه درماني، عفونت راست روده، ضربه
• بيماري هاي التهابي مثل كرون
• آپانديس
• درمان تزريقي بابت بواسير داخلي
• زخم ناشي از استخوان ماهي و يا پوسته ي تخم مرغ، زماني كه دفع مي شود.
• بيماري سل
• بيماري هاي مقاربتي

بيماري كرون

كرون جزء بيماري هايي است كه در آن لوله ها و دستگاه گوارشي ملتهب مي شوند و اين از ديگر علل بروز فيستول است. چنانچه علت ايجاد كننده فيستول، كرون باشد، با علائم متفاوتي بروز خواهد كرد كه مي تواند در تشخيص بيماري كمك كننده باشد. در 25% موارد، بيماري كرون در ايجاد فيستول مقعدي نقش دارد. كرون داراي علايمي مثل شكم درد، كاهش وزن، تهوع و استفراغ و عدم اشتها مي باشد.

سل

سل عفونتي باكتريايي است كه غالبا ريه هاي بيمار را تحت تاثير خود قرار مي دهد و اين يكي از دلايل بروز فيستول است. سل ميتواند در نقاط مختلف بدن مثل راست روده ايجاد بشود و موجب فيستول و آبسه ي مقعدي بشود.

بيماري هاي مقاربتي

بيماري هاي جنسي مثل سيفليس يا كلاميديا نيز مي تواند احتمال ايجاد فيستول هاي مقعدي را افزايش بدهد.

روش هاي تشخيص فيستول

انجام معاينه جزء نخستين روش هاي تشخيص فيستول است. سپس انجام گرافي هاي متنوع زير كه براي تشخيص فيستول به كار برده مي شود:

• ام آر آي: ام آر آي براي تشخيص فيستول بسيار كمك كننده است، اما متاسفانه ارتباط دقيق ميان اسفنكتر و مسير فيستول را نشان نمي دهد.
• فيستولگرافي: به طور كلي مي توان گفت كه اين روش، نمي تواند خيلي موثر باشد. چرا كه معمولا در گزارشات فيستولگرافي اين گونه نوشته شده كه به يك سوراخ فيستول، ماده اي تزريق شد، چند سانت به داخل رفت يا داخل نشد. در نهايت نيز به داخل مقعد راه ندارد.

گفتني است اين گزارش به هيچ وجه صحيح نمي باشد. چون كه اگر به مقعد راه نداشت، بسته مي شد و از آن عفونت خارج نمي شد. بنابراين مي توان گفت كه اين شيوه ي تشخيص درست نمي باشد.

• سونوگرافي آندوآنال: اين روش جزء موثرترين روش هاي تشخيص فيستول به حساب مي آيد. چرا كه به شكل دقيق، ضخامت اسفنكتر خارجي، داخلي و مسير فيستول را كه به كدام بخش اطراف مقعد راه پيدا كرده را تعيين مي كند.

درمان فيستول مقعدي چگونه است؟

براي درمان فيستول داروي خاصي وجود نداشته، به همين علت براي درمان آن، از عمل به شيوه سنتي و يا ليزردرماني استفاده مي شود. درمان فيستول با استفاده از ليزر، در درمانگاه يا مطب انجام شده و نيازي به مراجعه به بيمارستان نيست. براي درمان فيستول مقعدي روش هاي زير انجام مي شود:

• براي فيستول هاي ساده مقعدي، پزشك ماهيچه ها و پوست اطراف تونل را برداشته، اين كار وي باعث التيام داخلي بيمار مي شود.
• پزشك براي بستن فيستول از پلاگ استفاده مي كند.
• پزشك براي فيستول هاي وخيم، لوله اي (ستون) را داخل منفذ مي گذارد. اين كار به او كمك مي كند كه مايعات عفوني پيش از جراحي خارج بشوند. اين كار مي تواند 6 هفته و يا بيشتر طول بكشد.

پزشك با توجه به اين كه فيستول كجا قرار داشته باشد، ماهيچه هاي مرتبط با اسفنگتر را بر مي دارد. پزشك تلاش مي كند كه به دريچه ها آسيب نرسد، ولي ممكن است پس از جراحي مدتي كنترل روده ها سخت تر گردد.